Sieć nie zna ograniczeń wiekowych. Na każdym etapie życia umiejętność poruszania się w internecie jest przydatna i ułatwia codzienne funkcjonowanie. Dotyczy to również seniorów. Projekt SENIORZY W SIECI przygotowaliśmy z myślą o potrzebach współczesnych seniorów. Ma on charakter edukacyjny  i dotyczy kompetencji medialnych seniorów. W jego ramach badaliśmy:

- w jaki sposób seniorzy poruszają się w środowisku medialnym?

- jak posługują się mediami i jak je czytają?

- jak reagują na współczesne zjawiska medialne, takie jak fake newsy, dezinformacja, bańka informacyjna czy mowa nienawiści w sieci?

Projekt rozpoczął się w 2019 roku i był kontynuowany w 2020.

SENIORZY W SIECI 2019

Projekt realizowany jako część programu „Seniors and Disinformation in the V4” (“Seniorzy i dezinformacja w krajach wyszehradzkich”), w partnerstwie z Transitions (Czechy), Memo98 (Słowacja) oraz Center of Independent Journalism (Węgry).

Polskim partnerem projektu było Stowarzyszenie Demagog.

Projekt składał się z badania oraz działań edukacyjnych (warsztatów, materiałów edukacyjnych).

Badanie

W ramach projektu przeprowadziliśmy badanie potrzeb i kompetencji medialnych osób w wieku 55+. Raport dostępny jest TUTAJ.

Materiały edukacyjne

Scenariusze warsztatów – przygotowane z myślą o seniorach, którzy chcieliby pracować ze swoimi kolegami w lokalnych społecznościach:

- „Senior w sieci… fałszywych informacji czyli o fake newsach i ich weryfikacji” – autor: Patryk Zakrzewski (Stowarzyszenie Demagog)

- „Bezpieczeństwo w sieci” – autorka: Katarzyna Górkiewicz

- „Reaguj na nienawiść” – autor: Jan Dąbkowski

Manule – krok po kroku wyjaśnią, jak sprawdzać prawdziwość informacji, czytanego artykułu, wypowiedzi, jak rozpoznać fałszywe konto w mediach społecznościowych, jak sprawdzić prawdziwość cytatu i czy zdjęcie zostało wykonane w prawidłowy sposób, jak zadbać o bezpieczeństwo online i jak reagować na mowę nienawiści w sieci:

Jak sprawdzić prawdziwość informacji_artykułu

Jak ocenić prawdziwość wypowiedzi

Jak rozpoznać fałszywe konto w social mediach

Jak sprawdzić, czy zdjęcie zostało wykorzystane w uprawniony sposób

Jak sprawdzić prawdziwość cytatu 

Autor: Patryk Zakrzewski

Bezpieczeństwo w sieci

Autorka: Katarzyna Górkiewicz

Reaguj na nienawiść

Autor: Jan Dąbkowski

Realizatorzy projektu:

1) Towarzystwo Inicjatyw Twórczych “ę”: https://e.org.pl/

2) Transitions: https://www.tol.org/client/

2) Polsko-Amerykańska Fundacja Wolności: https://pafw.pl/

3) Akademia Fact-Checkingu; https://akademia.demagog.org.pl/

4) Demagog: https://demagog.org.pl/

Projekt „Seniorzy w sieci” powstał jako część programu „Seniors and Disinformation in the V4/“Seniorzy i dezinformacja w krajach wyszehradzkich”, który jest prowadzony przez 4 instytucje. W Polsce realizuje go Towarzystwo Inicjatyw Twórczych „ę”, w Czechach – Transitions, w Słowacji – Memo98, a na Węgrzech – Center of Independent Journalism.

W Polsce projekt współfinasowany jest przez Polsko-Amerykańską Fundację Wolności. W projekcie uczestniczą m.in ambasadorzy programu “Seniorzy w akcji” realizowanego przez Towarzystwo Inicjatyw Twórczych “ę” i Polsko-Amerykańską Fundację Wolności.

 SENIORZY W SIECI 2020

Projekt w 2020 realizowany był jako część programu “Counter Disinformation among Vulnerable Populations in Central Europe” realizowanego w 4 krajach: Polska (Towarzystwo Inicjatyw Twórczych “ę”), Czechy (Transitions), Słowacja (Memo98), Węgry (Center of Independent Journalism).

Ze względu na pandemię COVID-19 realizowany był całkowicie w formule online.

Kurs online

Składał się z kursu online, który odbywał się od października do grudnia 2020. Do udziału w kursie zgłosiło się ponad 200 seniorów z całej Polski, aktywny i regularny udział brało ponad 100 osób.

Kurs składał się z 3 modułów prowadzonych przez ekspertów:

- CZYTANIE INFORMACJI

Ekspert:

Patryk Zakrzewski – koordynator Akademii Fact-Checkingu w Stowarzyszeniu Demagog, absolwent MISH-u i stosunków międzynarodowych na Uniwersytecie im. A. Mickiewicza w Poznaniu, z pasji edukator).

- BEZPIECZEŃSTWO W SIECI

Ekspertka:

Katarzyna Górkiewicz – trenerka, koordynatorka i autorka materiałów edukacyjnych. Członkini Rady Programowej Warszawskiego Programu Edukacji Kulturalnej. Od kilkunastu lat współpracuje z organizacjami pozarządowymi i instytucjami kultury, angażując się w projekty edukacyjne. Realizuje projekty z pogranicza edukacji kulturalnej i medialnej, nauk przyrodniczych i społecznych. Opracowuje autorskie programy szkoleń, jest autorką publikacji dla nauczycieli oraz materiałów edukacyjnych.

- REAGOWANIE NA MOWĘ NIENAWIŚCI ONLINE

Ekspert:

Jan Dąbkowski – koordynator Kampanii Rady Europy “Bez nienawiści” w Polsce, edukator medialny i obywatelski, organizator wydarzeń dotyczących praw człowieka, wielokulturowości i różnorodności. Pracuje z dziećmi, młodzieżą, student(k)ami, edukator(k)ami, nauczyciel(k)ami i lokalnymi lider(k)ami z całej Polski.

Uczestnicy wzięli udział w około 50 h spotkań w formie warsztatów, wykładów na platformie Zoom, otrzymywali przygotowane dla nich materiały edukacyjne, wykonywali ćwiczenia i zadania. Do komunikacji służyła także prywatna grupa na FB https://www.facebook.com/groups/1227382430952222

Merytorycznie i technicznie kurs wspierała SUPERGRUPA złożona z Seniorów Pro – absolwentów projektu SENIORZY W SIECI 2019:

Teresa Kuchta

Teresa Ziegler

Joanna Bulandra

Staszek Bulandra

Ilona Lewandowska

Małgorzata Cisek-Kozieł

Ewa Kulisz

Krystyna Skowronek

W ramach kursu uczestnicy:

• poznali specyfikę tworzenia i odbioru informacji w sieci, w tym w mediach społecznościowych,
• dowiedzieli się jak przeprowadzić weryfikację prawdziwości informacji, jak sprawdzić źródło, jak rozpoznać fałszywe informacje (fake news),
• dowiedzieli się co to jest bańka informacyjna, dlaczego dociera do nich tylko pewien profil informacji, dlaczego informacje w Internecie kolegi/koleżanki są inne,
• nauczyli się jak poruszać się bezpiecznie w sieci czyli m.in. chronić swoje dane i prywatność,
• nauczyli się, jak konstruktywnie i bezpiecznie dla siebie reagować na mowę nienawiści.

Wzrost kompetencji:

Na początek i na zakończenie kursu wśród uczestników przeprowadziliśmy ankietę kompetencyjną, która pokazała zdecydowany wzrost kompetencji w każdym z trzech modułów kursu. Niemal w prawie każdym pytaniu zauważamy wzrost realnych kompetencji (czyli udzielenie dobrej odpowiedzi lub deklarację o większym zaangażowaniu w świadome i aktywne korzystanie z internetu). Co warto podkreślić, w niektórych odpowiedziach po przebyciu kursu, nie pojawiły się w ogóle odpowiedzi w stylu “nie wiem”, “nie umiem rozróżnić”. Możemy tym samym zauważyć również wzrost pewności swoich kompetencji, nawet jeśli odpowiedź nie zawsze była trafna.

Analizę wyników można znaleźć TUTAJ

Materiały edukacyjne

W ramach projektu w 2020 powstały materiały edukacyjne:

Scenariusze warsztatów

- „Nic się nie dzieje bez przyczyny. Teorie spiskowe i pseudonauka” – autor: Patryk Zakrzewski (Stowarzyszenie Demagog)

Materiał dodatkowy do scenariusza – polska wersja check-listy opracowanej przez UNESCO i KOMISJĘ EUROPEJSKĄ

- „Ucieczka ze złotej klatki, czyli o bańce filtrującej i komorze echa” – autor: Patryk Zakrzewski (Stowarzyszenie Demagog)

Wideo-tutoriale

- Jak dbać o swoje bezpieczeństwo w sieci? – autorka scenariusza: Katarzyna Górkiewicz

- Rozpoznawanie mowy nienawiści – autor scenariusza: Jan Dąbkowski

Projekt „Seniorzy w sieci” powstaje jako część programu “Counter Disinformation among Vulnerable Populations in Central Europe” realizowanego w 4 krajach: Polska (Towarzystwo Inicjatyw Twórczych “ę”), Czechy (Transitions), Słowacja (Memo98), Węgry (Center of Independent Journalism). 

Projekt jest realizowany przy wsparciu finansowym Departamentu Polityki Senioralnej w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w ramach Rządowego Programu na rzecz Aktywności Społecznej Osób Starszych na lata 2014-2020. 

Patroni medialni: